Her ülke/bölge/merkez elindeki kaynaklar dahilinde yatırımlar yapabilir ve çıktılarını gözlemleyebilir. Kaynakların sınırlı-ihtiyaçların sonsuz olduğu bilinmemekte ise öğrenilmeli, bilinmekte ise kaynaklar doğru alana doğru politikalarla yönlendirilmelidir.
Dünya genelinde bu iki alan birlikte ele alınmış ayrı ayrı politikalarla desteklenmiştir. Bu yüzden anne ölüm oranı düşen ülkelerde bebek ölüm oranı düşebildiği gibi aynı seyredebilmekte veya çok az yükselebilmektedir. Bu kapsamda doğru politikaların alınması ve bu işi doğru yaptığına inanılan ülkelerin/bölgelerin desteği alınmalıdır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Avrupa Bölge Ofisinin (HFA) kayıtlarını aşağıdaki tablo ile inceleyebiliriz. Verileri alırken 2011 yılı ve sonrası kayıtları olan ülkelerin verileri kabul edilmiştir. Avrupa bölgesinde yer alan diğer ülke verileri gösterilmemiştir. Aşağıdaki tabloda okuyucunun sonuçları daha kolay kıyaslayabilmesi için bebek ölüm oranları da anne ölüm oranı gibi yüz binde gösterilmiştir.
Yukarıdaki tabloda tüm ülkelerle aşırı uyumsuz ülkelerin en sağ sütundaki verileri pembe renge boyanmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisinin kayıtlarına bakıldığında Türkmenistan da binde 18,31 bebek ölümü mevcut iken anne ölümü sadece yüz binde 2,98 olarak görülmüştür. Anne ölüm oranlarını muazzam derecede düşüren bu ülke maalesef bebek ölüm oranlarını çok yüksek bir seviyede tutmuştur. Bu da kaynakların ve/veya politikaların anne ölümlerini önlemeye yönelik olduğunu ama aynı şekilde bebek ölüm oranına etki etmediğini de geçmiş verilerine bakarak söyleyebilmekteyiz. Türkmenistan 30 yılda bebek ölüm oranını %67 (binde 55,37'den 18,31'e), anne ölüm oranını ise %93 (yüz binde 40,74'ten 2,98'e) oranında azalttığı gözlemlenmiştir.
Diğer ülkelere kıyasla Güney Kıbrıs Rum kesiminde ise bebek ölüm oranının, anne ölüm oranında olmayışı Türkmenistanda yer aldığı düşünülen tek taraflı karar ve politikaların varlığındandır.
Ülkemiz verileri bu kapsamda kıyaslanmış ve yalnızca anne ölümleri veya bebek ölümlerine karşı savaş açan değil ikisi ile de benzer şekilde müdahale eden politikalar geliştirdiği görülmektedir. Elbetteki yapılacak birçok çalışma mevcut ve alınması gereken kararlar mevcut. Elimizdeki kaynakları minimum miktarda harcadığımızda maksimum fayda sağlayacak politikaları bulmamız ve ülkemize göre dizayn ederek planlanan faaliyetleri hayata geçirmemiz gerekmektedir.
Unutulmamalı ki Afrika kıtasında yer alan bazı ülkelerde temiz suya ulaşım ve bulaşıcı hastalıklara yönelik eğitimler insan ömründe 20 yıl artırabileceği bilinirken, Avustralyada çok büyük yatırımlar bile doğumda beklenen yaşam süresini 5 yıl artırıp artıramayacağı tartışma konusudur.
Beğendi iseniz arkadarlarınızla paylaşabilirsiniz.
0 yorum:
Yorum Yaz